Ter afwisseling een overzicht van de nieuwe emissies van de Franse gebieden, die via LaPoste maar ook andere sites te verkrijgen zijn: Andorra, Polynésie française, Nouvelle Caledonie, Saint-Pierre et Miquelon (SPM), Les Terres australes et antarctiques françaises (TAAF), en Wallis et Futuna. Voor een uitgebreidere bespreking van een selectie van deze emissies, bekijk het artikel in MB219 (voor leden na inloggen toegankelijk): Emissies 2023, nieuwtjes buiten Frankrijk.
Deze aflevering bespreekt de emissies van Nieuw-Caledonië, of in het Frans Nouvelle Calédonie (afgekort NC) in 2023. De achtergrondinformatie is vanaf diverse sites verkregen, voornamelijk uit NC zelf. Specifiek de site https://caledoscope.opt.nc/fr/timbres-et-philatelie/timbres-poste.
De eerste van de twee emissies in 2023, op 31 mei, was een postzegelboekje met de kagoe, in het Frans: le cagou. De kagoe is een bedreigde vogelsoort die alleen op Nieuw-Caledonië voorkomt, en niet kan vliegen. Qua formaat iets groter dan een kip maar dan slanker. Vanaf 1985 wordt de kagoe afgebeeld op de lopende serie van NC, in steeds andere presentaties. Op dit moment is de kagoe van ontwerper Chloé Chung het actuele kagoe ontwerp.
De agroforestry of boslandbouw op Maré wordt getoond op een zegel voor locale post (230 Franc), die eveneens op 31 mei uitkwam. Het doel van agro-forestry is het (her)invoeren van bomen en struiken in land-bouwgebieden. De schakel tussen schimmels en planten wordt mycorrhiza genoemd, een belangrijk onderdeel van agroforestry. De foto is genomen op één van de demon-stratieboerderijen van het Protège-programma in Maré. Er zijn dertien demonstratie-boerderijen opgezet van Île des Pins tot Kaala-Gomen, gefinancierd door de Europese Unie. Doel is mensen op te leiden voor deze vorm van beheer van het land, die gunstiger is dan de meest gebruikte landbouw-methode, waarin een stuk land jaarlijks verbrand wordt en vervolgens beplant wordt.
Van 21 tot 23 juli was er in Nouméa, de hoofdstad van NC, een evenement voor postzegelverzamelaars de 23ème Salon des collectionneurs. Ter gelegenheid daarvan verscheen op 21 juli een nieuwe Kagoe zegel voor internationale post in het blauw. Tevens verschenen twee zelfklevende zegels met een persoonlijke tab eraan met het logo van de salon.
Ook verschenen in 2023 vier andere persoonlijke zegels. Eén emissie in juli met twee waarden, voor locale en voor internationale brieven, om te herdenken dat 70 jaar geleden, in de nacht van 31 juli 1953, de kustvaarder La Monique is verdwenen tussen Maré en Nouméa, met 126 passagiers aan boord. Diezelfde twee waarden zijn ook uitgegeven op 8 november ter gelegenheid van de 76ème Salon philatélique d’Automne van 08 to 10 november 2023, in Parijs. Deze informatie is te vinden via http://www.cagouphila.nc/.
Een paar dagen na de Salon des collectioneurs verschenen op 24 juli twee emissies: één met de vuurtoren van Amédée en één met de karveel van UTA. De Amédéevuurtoren is beschreven in het eerder genoemde artikel.
De zegel met de karveel (Frans: Caravelle) van Union des Transports Aériens (UTA) maakt deel uit van de langlopende serie vliegtuigen. Dit vliegtuig werd vanaf 1966 in gebruik genomen en was een flinke verbetering van het vervoer van passagiers van en naar NC. Daarvoor werden er DC-8’s gebruikt. De Caravelle vloog in het gebied van Sydney en Auckland (NZ) naar de Fiji-eilanden, de Nieuwe Hebriden en Wallis. De Caravelle vloog voor het laatst in 1975, toen het vliegtuig hielp bij de evacuatie van Fransen uit Vietnam.
Op 15 september verscheen een eerbetoon aan Jean Lèques, de in 2022 gestorven politicus bijgenaamd “Fifils”. Hij begin zijn politieke loopbaan in de jaren 60 en was nauw betrokken bij de politiek van Nieuw Caledonië. Hij was van 1986 tot 2014 burgemeester van Nouméa, de hoofstad van Nieuw Caledonië. Bovendien was hij tussen 1999 en 2001 de eerste voorzitter van de regering.
NC kent een westkust met een grote diversiteit. Op 11 oktober werd er een zegel aan gewijd. Het persbericht van de NC post is te mooi om niet hier te herhalen: “… een plek waar elke steen het gewicht van een onbetaalbaar historisch erfgoed lijkt te dragen. Binnen dit betoverende landschap schilderen de flora en fauna een levend fresco, waardoor de plek verandert in een waar Eden”, en: “Als een kostbaar juweel in de natuurlijke schatkamer van Nieuw-Caledonië onthult de Benedenwindse kust zich als een delicaat juwelendoosje dat onderdak biedt aan uiterst kwetsbare ecosystemen. De stranden bieden een vindingrijke ruimte waar alle gedachten verdwijnen op het ritme van de golven. De kustcontouren van deze regio veranderen in majestueuze bergketens die het land binnendringen.”
“Het land is het thuis van verschillende Kanak-stammen, hoeders van de inheemse wortels van Nieuw-Caledonië. In het hart van de westelijke vlaktes leven de bosjesmannen. Mannen en vrouwen houden de gewoonten van jagen en vissen, veeteelt en landbouw in stand. Deze cultuur, gekenmerkt door de codes van de Amerikaanse en Australische Far West, creëert een authentiek cultureel weefsel. De Westkust draagt de diepe sporen van een boeiend verleden, zoals blijkt uit koloniale overblijfselen, vuurtorens en historische gebouwen.” (vertaling via Deepl). Ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden. Of beter gesteld: ik had het überhaupt niet zo kunnen verwoorden. Onduidelijk is echter wat de afbeelding op de zegel van een paard, twee koeien, de kop van een skelet en een windmolen met de westkust van NC te maken hebben.
Nikkel, dat vooral gebruikt wordt voor de productie van roestvrij staal, en ook in oplaadbare batterijen gebruikt wordt, wordt ook op NC gedolven. Dit leidde tot een verwoesting van de natuur en had een grote impact op de lokale bevolking. Daarom zijn mijnbouwbedrijven bezig met het herstel van de natuur op mijnbouwlocaties, met medewerking van de lokale bevolking. Tegelijkertijd probeert men de vervuilende aspecten van de nikkelmijnbouw te verminderen door schonere en minder energie te gebruiken. Vandaar: groene nikkel op de emissie van 9 november.
Op 09-11-2023 verschenen drie zegels aan elkaar om het tienjarige jubileum van de tentoonstelling ‘Kanak, l’art est une parole’ te vieren, ofwel ‘Kanak, kunst is een woord’. Deze tentoonstelling, in de Musée du Quai Branly in Parijs, liep van oktober 2013 tot en met januari 2014 en was de grootste over de Kanakcultuur. Het omvatte meer dan 300 voorwerpen en documenten uit diverse collecties uit Europa en Nieuw-Caledonië. Meer informatie over de tentoonstelling is hier na te lezen. Op de zegels zijn afgebeeld van links naar rechts:
- Een traditioneel houten beeld dat naast de voordeur hing.
- Geld dat door de Kanakken werd gebruikt. Geld representeerde voor de Kanakken de voorouders, of een lichaam. In dit geval het parelsnoer als ‘ruggengraat’ of het ‘lichaam’. De lengte, de kleur en de samenstelling bepalen de waarde (bron: Musée de la Nouvelle-Calédonie).
- Een tabakspot, dat het hoofd van een Kanak voorstelt. Deze pot is gemaakt door een naar Europa gedeporteerde inwoner van NC.
De koraalriffen van Nieuw-Caledonië zijn door de UNESCO vijftien jaar geleden aangewezen als werelderfgoed. De koraalriffen en zeeën eromheen bevatten immers een grote biodiversiteit. De afgelopen vijftien jaar zijn er maatregelen genomen om dit gebied beter te beschermen. Op de drie zegels, die per drie verkocht werden, wordt die wereld afgebeeld.