MB-227 De ongelofelijke vertraging van de uitgifte van getande postzegels in Frankrijk – Eric K. Blauwkuip

De ongelofelijke vertraging van de uitgifte van getande postzegels in Frankrijk – Eric K. Blauwkuip

Wist u dat Frankrijk veel later dan vele andere landen heeft gekozen om haar postzegels van tanding te voorzien? Opnieuw waren het de Britten die met deze vernieuwing de weg hebben ontsloten nadat zij in 1840 al de eerste postzegel hadden uitgegeven. In januari 1854 deden zo de geperforeerde postzegelvellen hun intrede in het Verenigd Koninkrijk, terwijl het tot september 1862 duurde voordat ze eindelijk in Frankrijk werden ingevoerd.

Anatole Hulot (1811-1891), de Franse ambtenaar aan de Munt te Parijs die tussen 1849 en 1876 verantwoordelijk was voor de Franse postzegeldrukkerij voelde niets voor het invoeren van perforatie en hield de invoering ervan op persoonlijke titel tot 1862 tegen.

Die late invoering door de directie van de Franse post heeft echter een geheel onverwacht effect gesorteerd: het ontstaan van talloze privé tandingen, zoals de Susse perforatie of de perforatie van Clamecy, die vandaag de dag een zeer gewild verzamelobject zijn. Dit onderwerp werd door George Brunel beschreven in het januarinummer van 1943 van het tijdschrift ‘Le Philatéliste’.

Het losmaken van zegels uit een vel door middel van een schaar werd ervaren als een groot ongemak, omdat het voor veel tijdverlies zorgde. In Parijs en diverse andere steden werden door particulieren proeven gedaan met als doel het snel van elkaar scheiden van zegels.

Vanaf 1860 hield de firma ‘Susse frères’ op de Place de la Bourse zich bezig met het maken van een machine die een blok van vijftig zegels in een keer kon perforeren.

De uitvinder schreef: Mijn uitvinding heeft als doel een systeem te ontwerpen voor het perforeren of gedeeltelijk doorsnijden van postzegels, coupons etc., om ze van elkaar te scheiden zonder gebruik te maken van een schaar, zakmes of ander scherp voorwerp, terwijl de vellen als zodanig behouden blijven.

In de prospectus van het huis Susse werd het voordeel van het systeem opgesomd:

Wij bieden u aan om alle door u benodigde vellen postzegels voor uw bedrijf te leveren, vierzijdig geperforeerd zoals de Engelse- en Amerikaanse zegels, zonder verhoging van de kostprijs.

Door dit procedé waarvoor wij een octrooi hebben aangevraagd en dat even eenvoudig als ingenieus is, ontstaat in de eerste plaats tijdwinst omdat de zegels van elkaar kunnen worden losgemaakt zonder gebruik te maken van de zo vervelende schaar. Een werkje dat men in vijf minuten kan doen terwijl dat anders een uur zou kosten. Een tweede voordeel is dat de geperforeerde zegels niet krullen en dat zij veel beter plakken.

De tanding was een grote ronde perforatie die ongeveer overeenkomt met een 7 op de schaal van de odontometer (tandingmeter). De Susse broers vroegen niets voor de perforatie, het was voldoende om de vellen zegels bij hen te kopen tegen de nominale waarde. Zij leverden veel aan banken en aan de grote handelshuizen en hadden slechts profijt van de 2% korting die de regering hen had toegewezen als detailhandelaar in postzegels. De ‘Administration des Postes’ vond echter dat deze vergoeding te hoog was en halveerde die waarna de gebroeders Susse hun onderneming opgaven.

Let op de zeer grote perforatie van de zegel overeenkomstig 7 op de schaal van de tandingmeter.

Nadat Susse zijn tandingactiviteiten had gestaakt, kocht postzegelhandelaar Arthur Maury de machine en gebruikte die om afzonderlijke nieuwe- of gebruikte zegels te perforeren en te verkopen voor 50 centimes, als ‘specimen’. Maar er is altijd een onvermoede bijkomstigheid bij het vervalsen van zegels. De tanding van door de perforatie van Susse gescheiden zegels is rafelig omdat de zegels letterlijk van elkaar zijn losgescheurd en dat is duidelijk zichtbaar terwijl van de ‘specimen’ zegels, die destijds door het huis Maury werden verkocht, de randen strak zijn.

Een zegel dat, als ‘piquage Susse’, werd verkocht op een online veiling. Het gaat hier echter in werkelijkheid om een zegel die werd geperforeerd door het huis Maury na te zijn afgeweekt van zijn originele enveloppe. Het is van belang dat u onthoudt dat de echte ‘Piquages Susse’ in het algemeen alleen op brief of op fragment worden verzameld, want losse zegels kunnen vals⁽¹⁾ zijn of zijn op z’n minst twijfelachtig.

Hieronder volgt nog een initiatief om tot makkelijke scheiding van zegels te komen. Een medewerker van de post, M. Ridoux, had in 1860 een handzaam en handig apparaatje uitgevonden. Een samenvatting van de werking ervan gaat als volgt:

Hij verdeelde de vellen per strook die hij aan elkaar plakte waardoor er een lint van zegels ontstond dat werd opgerold rond een as in een klein doosje met een zeer smalle opening waardoor de zegels op de rol konden worden gevoerd. Op de rand van deze opening monteerde hij een bijzonder dun metalen mesje waardoor het dus voldoende was de lengte van een zegel van de rol, door de opening te trekken en op het mesje te drukken waardoor de zegel loskwam van de rol. Hij had in februari 1861 zijn collega’s van de post via een rondschrijven op de hoogte gebracht van het bestaan van dit apparaatje. Hij heeft er echter waarschijnlijk niet veel van verkocht omdat teruggevonden exemplaren bijzonder zeldzaam zijn. Het ‘Grand Hôtel’ in Parijs heeft er ooit een afgenomen.

Noot:

Recent werden er op Catawiki nog een aantal “Susse perforaties” aangeboden.